موجودات اساطیری در متون کهن و روایات حماسی ایران
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
- نویسنده سیده یاسمین مجتهدپور
- استاد راهنما مصطفی ندیم
- سال انتشار 1389
چکیده
انسان از آغاز با نگاه جستجوگر خود در پی کشف رازهای کائنات بوده است. گاه درماندگی او از یافتن پاسخی برای این رمز و رازها و رسیدن به خواسته ها، و گاه اندیشه ی خلاق او موجب شده نخست دست به آفرینش خدایان بزند و سپس از شهریاران و پهلوانان معمولی و برخی جانوران، موجوداتی اساطیری بسازد که نیرویی شگفت انگیز و فراطبیعی دارند. تا به امروز، پیرامون اسطوره های ایرانی پژوهش های بسیاری انجام گرفته، اما بیشتر آنها به مسایلی کلی همچون اساطیر آفرینش، رستاخیز، مرگ و... پرداخته اند؛ یا اینکه موضوعاتی همچون ایزدان، پهلوانان و در مواردی موجوداتی همچون اژدها و سیمرغ را مدنظر قرار داده اند. در کل تا کنون پژوهش جامع و گسترده ای درباره ی موجودات اساطیری در متون اوستایی-پهلوی، و روایات حماسی ایران انجام نگرفته؛ از همین رو جای خالی چنین پژوهشی که می تواند گامی باشد در جهت نمودار ساختن گوشه هایی از اندیشه و فرهنگ ایرانیان باستان، احساس می شود. در این پژوهش که به شیوه ی اسنادی و کتابخانه ای انجام گرفته، تلاش شده تا پس از بحثی کوتاه پیرامون اسطوره و حماسه، با بررسی متون اوستایی و پـهـلـوی از یک سو و روایات حماسیِ شاهنامه، گرشاسپ نامه، فرامرزنامه، بهمن نامه و داراب نامه از سوی دیگر، ضمن ارایه ی یک دسته بندی منطقی از این موجودات در قالب جانوران اسطوره ای، موجودات نیم انسان–نیم حیوان، دیوها و پری ها، به جایگاه و نقش این موجودات در باورها و اندیشه ها ی جامعه ی ایرانیان باستان، پرداخته شود.
منابع مشابه
کُهن الگویِ پرورشِ شخصیّت‌های اساطیری توسّط حیوانات و موجودات اسطوره ای (در حماسه‌ها و روایات ایرانی و غیر ایرانی)
در میان کهـن الگوهای اساطیری ـ با وجودِ تمام پیچیدگی‌ها و گوناگونی ـ نوعی هم‌خوانی و نزدیکی در بُن‌مایه‌های اصلی دیده میشود که بررسی تطبیقیِ این روایات را ممکن می‌کند. در میان این کهن‌الگوها، موضوع پرورشِ برخی از شخصیّت‌های اساطیری توسّط حیوانات و موجوداتِ اسطوره‌ای، جایگاه و اهمّیّتی ویژه دارد. بررسیِ دقیق روایات اساطیری، مشخّص می‌سازد که در آغاز، انسان و حیوانات با هم و چون هم می‌زیستند و چه بسا بسیا...
متن کاملبنیادهای اساطیری و حماسی داستان دیوان مازندران در شاهنامه
این مقاله به شناسایی بنیادهای اساطیری و حماسی داستان دیوان مازندران در شاهنامه با توجه به پیشینة آنها در متون اوستایی، پهلوی، سغدی و ... میپردازد. نخستین سرچشمههای اساطیری و حماسی دیوان مازندران در متون اوستایی و پهلوی است. در این متون دیوان مازندران در دو ساختار مینوی و انسانگونه ظاهر شده و در برابر اهورامزدا، ایزدان و انسانها قرار میگیرند. اما داستانی مستقل در کتاب نهم دینکرد آمده که چار...
متن کاملتسبیح موجودات در قرآن و روایات و ادبیات فارسی
در فرهنگ اسلامی و قرآنی و به تبع آن در ادبیات ارزشمند فارسی ، شعور و آگاهی و نیز عشق و تسبیح و عبادت ، مخصوص انسان نیست ، بلکه تمام عالم هستی و پدیده های آن درک و شعور خاص خود را دارند. پیام حق را می شنوند و به زبان و شیوة خاص خود، آن هم بر اساس علم و شعور و انتخاب به تسبیح و سجده و عبادت حق مشغولند؛ لذا عشق به خداوند در تمامی موجودات و ذرّات عالم هستی جاری و ساری است؛ ولی انسانها چگونگی این مس...
متن کاملتبیین کارکرد معراج در روایات اساطیری
عروج به ماورای ماده یا معراج، در آثار روایی و تجسمی جوامع خداباور (توحیدی یا چندخدایی) و اقوام غیرخداباور، نشان از توجه و اصرار انسان به برقراری ارتباط با جهان غیرمادی دارد و دامنة پراکندگی وقوع آن، از شرق تا غرب دنیای باستان را در بر می‌گیرد. طیف گستردۀ معنایی معراج در اساطیر، از پرواز روح شمن، ورود قهرمان به جرگة خدایان و سفر به بهشت و جهنم تا تهذیب نفس و رسیدن به روشنگری را شامل میشود. در ...
متن کاملبنیادهای اساطیری و حماسی داستان دیوان مازندران در شاهنامه
این مقاله به شناسایی بنیادهای اساطیری و حماسی داستان دیوان مازندران در شاهنامه با توجه به پیشینة آنها در متون اوستایی، پهلوی، سغدی و ... میپردازد. نخستین سرچشمههای اساطیری و حماسی دیوان مازندران در متون اوستایی و پهلوی است. در این متون دیوان مازندران در دو ساختار مینوی و انسانگونه ظاهر شده و در برابر اهورامزدا، ایزدان و انسانها قرار میگیرند. اما داستانی مستقل در کتاب نهم دینکرد آمده که چار...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023